Οι αλλαγές στην εξέταση του μαθήματος της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας
Αγαπητοί γονείς και μαθητές,
όπως γνωρίζετε, ο τρόπος εξέτασης του μαθήματος της Έκθεσης στις Πανελλαδικές Εξετάσεις
άλλαξε δραματικά!
Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις που προβλέπονται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που ψηφίστηκε πρόσφατα, οι μαθητές του Λυκείου στο τέλος της σχολικής χρονιάς δεν θα εξετάζονται μόνο στη Νεοελληνική Γλώσσα (Έκθεση):
Σε ένα ενιαίο τρίωρο διαγώνισμα, θα εξετάζονται από κοινού στα μαθήματα της
Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και της Νεοελληνικής Γλώσσας.
Πέρα από τις αλλαγές στον τρόπο επιμερισμού των μορίων κατά την αξιολόγηση, το επίμαχο σημείο είναι ότι οι μαθητές πλέον θα εξετάζονται σε αδίδακτο λογοτεχνικό κείμενο (ποίημα ή διήγημα ή απόσπασμα από μυθιστόρημα ή θεατρικό έργο).
Αυτό πρακτικά σημαίνει...
ότι οι μαθητές πρέπει να είναι εξοικειωμένοι στην προσέγγιση ενός θέματος που έχει ως βάση από τη μια ένα κείμενο μη λογοτεχνικό και από την άλλη ένα κείμενο λογοτεχνικό.
Στόχος αυτής της συνεξέτασης είναι να κατανοήσει ο μαθητής ότι ένα θέμα μπορεί να προσεγγιστεί από διαφορετικές πτυχές και με διαφορετικούς τρόπους. Συνεπώς οξύνει την κριτική του ικανότητα, ενώ ταυτόχρονα ανακαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο η γλώσσα μπορεί να λειτουργήσει ως τέχνη.
Σε τι εξετάζονται;
Στο πλαίσιο της συνεξέτασης της Νεοελληνικής Γλώσσας με τη Λογοτεχνία, με βάση όσα ως τώρα έχουν γίνει γνωστά, οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν στα εξής ζητούμενα:
1. κλάδος Νεοελληνικής Γλώσσας
Δίνεται αδίδακτο κείμενο, το οποίο συνοδεύεται από τρία θέματα. Ειδικότερα:
-
Το πρώτο θέμα αφορά στην ανάγνωση – κατανόηση του κειμένου, με το οποίο ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών να εντοπίζουν και να παρουσιάζουν κάποια από τα παρακάτω στοιχεία: πληροφορίες που περιέχονται στο κείμενο, βασικές ιδέες και επιχειρήματα του συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, θέσεις που υποστηρίζει, σχέση του βασικού μηνύματος του κειμένου με τις περιστάσεις επικοινωνίας, καθώς και με τους τρόπους και τα μέσα πειθούς που αξιοποιούνται στο
κείμενο (με ποικίλες ερωτήσεις ανοικτού και κλειστού τύπου) και να αποδίδουν περιληπτικά μέρος του κειμένου λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο. Με λίγα λόγια, θα ελέγχεται το επίπεδο κατανόησης του περιεχομένου του κειμένου.
-
Το δεύτερο θέμα αφορά στην προσέγγιση της δομής και της γλώσσας του κειμένου, με το οποίο, ανά ερώτημα, ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών είτε να αναγνωρίζουν τη βασική δομή του κειμένου ή τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης μιας παραγράφου, είτε να εντοπίζουν τις διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις που βοηθούν στη συνοχή και
νοηματική αλληλουχία του κειμένου είτε να αποδίδουν το περιεχόμενο της παραγράφου με πλαγιότιτλους. Ακόμη μπορεί να τους ζητηθεί να μετασχηματίζουν λέξεις ή φράσεις αλλάζοντας τη σύνταξη, το λεξιλόγιο (συνώνυμα ή συνώνυμες φράσεις, αντώνυμα, παράγωγα, σύνθετα κ.λπ.), τα σημεία στίξης, σύμφωνα με συγκεκριμένες περιστάσεις επικοινωνίας, και να σχολιάσουν το επικοινωνιακό αποτέλεσμα, είτε να ερμηνεύσουν λέξεις – φράσεις του κειμένου με βάση τα κειμενικά συμφραζόμενα και το επικοινωνιακό πλαίσιο. Το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να αναπτύσσεται σε ερωτήματα, στα οποία η βαθμολογία επιμερίζεται ανάλογα με τη βαρύτητά τους.
-
Τέλος, το τρίτο θέμα αφορά στην παραγωγή λόγου, με το οποίο ζητείται να συντάξουν δικό τους κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο σε συνάρτηση με το κείμενο αναφοράς, στο οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν σημεία του κειμένου, ανασκευάζουν θέσεις του ή αναπτύσσουν τεκμηριωμένα προσωπικές απόψεις.
Το μαθητικό κείμενο αναπτύσσεται με τη μορφή κειμένου επιχειρηματολογίας. Προφανώς, η έκταση του κειμένου θα είναι μικρότερη σε σχέση με την έκθεση που ως τώρα έγραφαν τα παιδιά, τουλάχιστον αναφορικά με την ως τώρα πληροφόρηση.
2. κλάδος Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Δίνεται αδίδακτο λογοτεχνικό κείμενο, το οποίο επίσης συνοδεύεται από τρία θέματα.
Ειδικότερα:
-
Το πρώτο θέμα αφορά στην ανάγνωση – κατανόηση του κειμένου, με το οποίο ελέγχεται, ανά ερώτημα, η ικανότητα των μαθητών με ποικίλες ερωτήσεις (ανοικτού και κλειστού τύπου) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο πληροφορίες είτε να αναλύουν κάποιον από τους χαρακτήρες με βάση τα δεδομένα του κειμένου είτε να επισημαίνουν τα σύμβολα, τις φωνές, τις σιωπές σε ένα ποιητικό ή θεατρικό κείμενο και να παρουσιάζουν με δικά τους λόγια το νόημα που τους δίνουν.
-
Το δεύτερο θέμα αφορά στην προσέγγιση της γλώσσας του κειμένου, με το οποίο, ανά ερώτημα, ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών με ερωτήσεις ποικίλων τύπων είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά σημεία οργάνωσης της αφηγηματικής πλοκής ή της ποιητικής γραφής, είτε να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο συγκεκριμένους δείκτες που δίνονται και να ερμηνεύουν τη λειτουργία τους ως προς το νόημα και το ύφος είτε να αναγνωρίζουν εκφραστικά μέσα – τρόπους και τη λειτουργία τους ως προς το νόημα και το ύφος του κειμένου.
-
Τέλος, το τρίτο θέμα αφορά στην ερμηνεία και στην παραγωγή λόγου σε σχέση με τις ιδέες που πραγματεύεται το προς εξέταση κείμενο. Ζητείται από τους μαθητές να αξιολογήσουν ιδέες, στάσεις, συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο, να τις συγκρίνουν με αυτές του σήμερα ή να τις συσχετίσουν με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα.
ο ρόλος των
φροντιστηρίων
ΑΝΕΛΙΞΗ
Αναγνωρίζοντας και συμμετέχοντας στην αγωνία γονέων και παιδιών για τις αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, οφείλουμε να σας ενημερώσουμε ότι οι αλλαγές αναφορικά με την έκθεση είναι καταιγιστικές, ιδίως αν λάβουμε υπόψη μας το γεγονός της ελλιπούς σημασίας που δινόταν ως τώρα στο μάθημα της Λογοτεχνίας.
Η απαξίωση του μαθήματος της λογοτεχνίας είχε ως αποτέλεσμα ο μαθητής να μην είναι εξοικειωμένος με λογοτεχνικούς όρους ή με αυτό που αποκαλείται λογοτεχνική ανάγνωση ενός κειμένου. Αν σε αυτό το δεδομένο προστεθεί και η ελλιπής πια επαφή του νέου με το λογοτεχνικό βιβλίο, ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ερώτημα:
πώς θα καταφέρει ένα παιδί αμύητο στη λογοτεχνία
να έρθει σε επαφή με το αντικείμενο ευχάριστα, διαδραστικά και ταυτόχρονα αποτελεσματικά,
με σκοπό να ανταποκριθεί σε σύνθετα λογοτεχνικά θέματα ενός αδίδακτου μάλιστα κειμένου;
Εμείς στα φροντιστήρια ΑΝΕΛΙΞΗ,
προλαβαίνοντας τις εξελίξεις, έχειουμε ήδη εκπονήσει βιβλίο που εμπεριέχει αφενός θεωρητικά ζητήματα της λογοτεχνίας και αφετέρου κριτήρια αξιολόγησης, για να αντιληφθεί ο μαθητής τον τρόπο εξέτασης και να εξοικειωθεί γρήγορα με τις νέες εξελίξεις.
Θα θέλαμε επίσης να σας ενημερώσουμε ότι οι φιλόλογοι του φροντιστηρίου μας, πέραν της εκπαιδευτικής τους πείρας, είναι από τους λίγους καθηγητές σε φροντιστήρια που έχουν μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στα προς συζήτηση αντικείμενα. Επιπλέον, ασχολούνται με κάθε παιδί ξεχωριστά, με τις ιδιαιτερότητες και τις αδυναμίες του, εφαρμόζοντας στην πράξη την εξατομικευμένη μάθηση.
Οι καθηγητές των φροντιστηρίων ΑΝΕΛΙΞΗ:
Αλεξανδράκη Ράνια
1998-2004 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Φιλοσοφική Σχολή,
Πτυχίο Φιλολογίας, Ειδίκευση: Κλασική Φιλολογία.
2007- 2008 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Φιλοσοφική Σχολή,
Μεταπτυχιακός Τίτλος, Κλασική Φιλολογία
2009 -2015 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Φιλοσοφική Σχολή,
Διδάκτωρ Κλασικής Φιλολογίας
Θέμα «Οι θηβαïκές επιρροές στο ομηρικό έπος».
Η κ. Αλεξανδράκη έχει κάνει επιστημονικές ομιλίες και δημοσιεύσεις, φιλολογική επιμέλεια και παρουσίαση βιβλίων, γνωρίζει Αγγλικά και Γερμανικά και έχει 15 χρόνια εμπειρία διδασκαλίας φιλολογικών μαθημάτων σε φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης.
Είναι μέλος στο "Χαμόγελο του παιδιού" και μητέρα δυο παιδιών.
Λαμπάτος Γαβριήλ
ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
ΑΘΗΝΩΝ Φιλοσοφική Σχολή,
Πτυχίο Ιστορίας - Αρχαιολογίας.
ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Φιλοσοφική Σχολή,
Μεταπτυχιακός Τίτλος, Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
Διδάκτωρ της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών.
Ο κ. Λαμπάτος έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων και σχολικών βοηθημάτων Ιστορίας, Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας (εκδόσεις Μεταίχμιο), επιστημονικές εργασίες και δημοσιεύσεις.
Έχει 25 χρόνια εμπειρία διδασκαλίας φιλολογικών μαθημάτων σε φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης και είναι πατέρας ενός παιδιού.
Σταμούλης Φώτης
ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
ΑΘΗΝΩΝ Φιλοσοφική Σχολή,
Πτυχίο Ιστορίας - Αρχαιολογίας.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Νομική Σχολή,
Μεταπτυχιακός Τίτλος, Πολιτική Ιστορία
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
Μεταπτυχιακό τμήμα Διαπολιτισμικής τεχνολογίας και Εκπαίδευσης.
Ο κ. Σταμούλης έχει λάβει μέρος σε πλήθος Σεμιναρίων και Επιστημονικών Συνεδρίων, έχει συγγράψει πολλές επιστημονικές εργασίες, έχει διδάξει Νεοελληνική Γλώσσα στο ιδιωτικό σχολείο Mondessori, και είναι μέλος της συντακτικής ομάδας συγγραφής του ιστορικού λευκώματος του Δήμου Ηλιούπολης.
Έχει 15 χρόνια εμπειρία διδασκαλίας φιλολογικών μαθημάτων σε φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης και είναι πατέρας ενός παιδιού.